डा. रजत कायस्थ, फिजिसियन, काठमाडौं मेडिकल कलेज, सिनामंगल
चिसोपनका कारण जाडो महिनामा रुघाखोकीको समस्या बढ्छ । जाडो मौसम सुरु हुनासाथ यस्ता समस्या लिएर धेरै बिरामी अस्पताल आउँछन् ।
- जाडोमा रुघा लागेर पातलो पानी जस्तो सिंगान बगिरहन्छ । सिंगान पुछ्दा एउटै रुमाल पटक–पटक प्रयोग गर्नुभन्दा टिस्युपेपर वा डिस्पोजेबल पेपर प्रयोग गर्नु वेश हुन्छ ।
- रुघाखोकीका कारण कतिपयको घाँटी खसखस हुन्छ । कसै–कसैलाई टन्सिल पनि हुनसक्छ ।
- ५ वर्षभन्दा कम उमेरका बालबालिका तथा ६० वर्षमाथिकालाई रुघाखोकी बढी लाग्ने गरेको छ । उनीहरूको रोगप्रतिरोधक क्षमता कम हुने भएकाले यस्तो भएको हो ।
- निमोनिया पनि यही उमेरकालाई नै बढी हुने गरेको छ । निमोनिया हुँदा लगातार ज्वरो आउँछ भने खोक्दा बाक्लो तथा रगत मिसिएको खकार आउँछ । सास फेर्न गाह्रो हुन्छ ।
- चिसोका कारण जोर्नी दुख्छ । त्यसैले घुँडा मोडेर तथा टुक्रुक्क बस्नुहुँदैन । घुँडामा प्रेसर बढी परे त्यसको हड्डी खिइन सक्छ ।
- चिसो मौसमका कारण छाला सुख्खा भै चिलाउँछ । कतिपयका हातगोडाका औंला सुन्निन्छन् । पन्जा तथा मोजा प्रयोग गरी हातगोडा तातो राख्नुपर्छ ।
- जाडो मौसममा शरीरको तापक्रम कायम राख्न मुटुको धेरै नै प्रयोग हुन्छ । चारैतिर रक्तसञ्चार पुर्याउँदा मुटुमा बढी दबाब पर्न गै हर्टएट्याक हुनसक्छ । त्यसैले न्याना पहिरन लगाउनुपर्छ ।
- शरीरमा धेरै चिसो भए हाइपोथर्मिया हुन्छ । हातगोडा नीला हुने छोएको महसुस नहुने हुनसक्छ ।
- जोगिने उपाय
- रुघाखोकी ६ देखि १० दिनमा निको हुन्छ । निको नभए चिकित्सकको सल्लाहमा मात्र औषधि सेवन गर्नुपर्छ ।
- न्याना पहिरन लगाउनुपर्छ । सीधै फ्रिजबाट झिकेर चिसा खानेकुरा नखाई ताता खानेकुरा खाने ।
- मनतातो पानी, सुपजस्ता झोल कुरा बढी सेवन गर्ने ।
- भीडभाड तथा धूवाँ–धूलोमा हिँड्दा मास्क प्रयोग गर्ने ।
- शरीर तातो बनाउने बहानामा धूम्रपान तथा मद्यपान नगर्ने ।
- हाइपोथर्मियाबाट जोगिन तातो ठाउँमा बस्ने, हातगोडा हट वाटर ब्यागले सेक्ने ।
