दिनेश यादव

फाल्गुन ६, २०७८ पछिल्लो समय अमेरिकी नायिका एवं गायिका मिकैला एन्टोनिया जे रोड्रिगुएज (एमजे रोड्रिगुएज) चर्चाको चुचुरोमा छिन् । उनको चर्चा चुलिनुको कारण हो–झन्डै आठ दशकपछि पहिलो पटक कुनै ‘ट्रान्स–जेन्डर’ महिलाले अमेरिकाकै चर्चित ‘गोल्डेन ग्लोब अवार्ड’ पाउनु । 

एमजे रोड्रिगुएजको जन्म ३२ वर्षअघि अमेरिकास्थित न्यू जर्सीको नेवार्क सहरमा भएको हो । उनकी आमा अश्वेत र पिता प्युर्टो रिकान हुन् । उनको बाल्यकालमै अभिनयप्रति रुचि थियो । त्यसैले उनका अभिभावकले नजिकैको थिएटरमा नाम लेखाइदिएका थिए । ‘हुने बिरुवाको चिल्लो पात..’ भन्ने नेपाली उखान उनले आफ्नो जीवनमा चरितार्थ गर्न सफल भएकी छन् । 

जब एमजेले ‘एफएक्स’ टेलिभिजनको ‘पोज’ सिरिजबाट ख्याति कमाइन्, धेरैले उनलाई अभिनय संसारमा नवआगन्तुक पात्रका रूपमा परिभाषित गरेका थिए । तर, त्यो परिभाषालाई उनले आफ्नो परिश्रम, लगन र परिवारको सहयोगमा परिवर्तन गरिदिइन् । अपत्यारिलो रूपमा अभिनय क्षेत्रमा यसरी अगाडि बढिन् कि त्यसपछि उनलाई कहिल्यै पछाडि फर्कनु परेन । 

उनको यात्रामा बाल्यकालमा अभिनय शिल्प तिखार्न एमजेले गरेको श्रम र मेहनतले पनि सघायो । यसो त उनको अभिनयसँगै संगीतमा पनि उस्तै रुचि थियो । त्यसैले संगीतका लागि भने उनी बोस्टनस्थित बर्कली कलेज अफ म्युजिकलाई छनोट गरेकी थिइन् । 

विगत केही वर्षयता ‘नेटफ्लिक्स’ मा तपाईले आफ्नो समय बिताउनुभएको छ भने एमजेलाई पक्कै पनि पछ्याउनु भएकै हुनुपर्छ । हाल उनी अभिनय क्षेत्रमा एउटी स्थापित हस्ति बनेकी छन् । उनी ‘पोज’ मा बलन्काका रूपमा र टिक, टिक....बुममा राम्रो भूमिका निर्वाह गरेकी कलाकारका रूपमा चिनिन्छिन् । अब भने उनको परिचयमा ‘गोल्डेन ग्लोब अवार्ड’ विजेता समेत थपिएको छ । 

अघिल्लो वर्ष ‘एमी’ को प्रमुख भूमिकाका लागि नामांकित हुने पहिलो ‘ट्रान्सजेन्डर’ अभिनेतृ बनेपछि अभिनय क्षेत्रमा उनले निकै चर्चा पाएकी थिइन् । यो वर्षको जनवरी मध्यतिर ७९ औं ‘गोल्डेन ग्लोब अवार्ड’ पाएपछि विश्वजगत्मा एकपटक फेरि उनको खोजी हुन थालेको छ । 

पछिल्लो समय चर्चित अवार्ड पाएपछि उनले एलजीबीटीक्युएआई (लेस्बियन, गे, बाइसेक्सुअल, ट्रान्स, क्वीर, एसेक्सुअल, इन्टरसेक्स) समुदाय र आफ्ना शुभचिन्तकहरूलाई सामाजिक सञ्जालमार्फत खुसी साटिन् । भनिन्, ‘यो अवार्ड एलजीबीटीक्युएआई, अश्वेत, ल्याटिनो, एसियाली (समुदायहरू) लगायत सबैका लागि हो, यो मेरो लागि मात्रै होइन । यो एउटा ढोका हो, जुन सबैका लागि अब खुला भएको छ ।’ 

विश्व समुदाय अझै पनि तेस्रो लिङ्गीप्रति उदार बन्न सकेको छैन । धेरै मुलुकमा यो समुदायलाई हेला गरिन्छ । त्यसैले उनीहरू समाजमा खुल्न चाहेका हुँदैनन् । अझ घरपरिवारमा समेत आफ्नो फरक लैङ्गिकताबारे जानकारी दिन पनि लजाउने र डराउने गर्छन् । यस्तो अवस्थामा अभिनेतृ एमजे यसको अपबाद कसरी बन्न सक्थिन् ? सात सालकी छँदा उनले आफ्नो फरक लैङ्गिकताबारे पहिलो पटक महसुस गरेकी थिइन् । उनी १४ वर्षकी भएपछि बल्ल धेरै साहस जुटाएर आफू समलिङ्गी/तेस्रो लिङ्गी भएको जानकारी आफ्ना अभिभावकलाई गराएकी थिइन् । उनले अभिभावकलाई आफ्नो फरक लैङ्गिकताबारे जानकारी मात्रै गराएकी थिइनन्, आफू ‘ट्रान्स–वुमन’ बन्न चाहेको समेत बताएकी थिइन् । जहाँको समाजमा पनि धेरैलाई छोरा मान्छे बन्ने रहर हुन्छ । तर, एक अध्ययनले फरक लैङ्गिकता भएकाहरूमध्ये अधिकांश महिला बन्न रुचाउने गरेको देखाएको छ । अभिनेतृ एमजेमा पनि त्यही मनोविज्ञान रहेको प्रस्ट छ । अभिभावकले एमजेको कुरा सुने, बुझे र सहयोग पनि गरे । 

सन् २०१२ मा उनी महिला बन्ने निर्णय गरेकी थिइन् । यसका लागि उनले ‘मेन्टल ट्रान्जिसन’ सुरु गर्दै ‘हर्मोन रिप्लेसमेन्ट थेरापी’ लिइन् । यसरी २१ वर्ष उमेरमा उनी एउटी महिलाका रूपमा आफ्नो जीवन सुरुवात गरिन् । त्यसपछि उनले पुरुष भूमिकामा आडिसन लिन बन्द गर्दै महिलाकै भूमिकामा आफूलाई प्रस्तुत गर्न थालिन् । तर काम नपाउने त्रास भने उनीमा थियो । त्यो त्रास आफ्ना कालजयी कलाकारितामार्फत हटाउन सफल भइन् ।

एमजेको परिवार सकारात्मक विचारधाराका छन् । त्यसैले उनको रुचिमा विशेष ध्यान दिए । उनको कुनै पनि चाहना पूरा गर्न परिवारले कहिल्यै आनाकानी गरेन । बाल्यकालमा उनलाई ‘स्टेज परफर्मेन्स’ का लागि उत्प्रेरित गर्नुका साथ ‘ट्रान्स’ महिला बन्न पनि सघायो । अझ परिवारकै सल्लाह र सहयोगमा उनले न्यू जर्सीस्थित ‘परफर्मिङ आर्टस सेन्टर युथ परफर्मेन्स वर्कसप’ मा नाम लेखाएकी थिइन् । १८ वर्ष उमेर टेकेपछि ‘रेन्ट’ नामको एउटा थिएटर प्रोडक्सनमा सहभागी भइन् । त्यसपछि ब्रोडवे प्रोडक्सनमा सहभागी भइन् । यसमा उनले एन्जेल नामबाट आफ्नो भूमिका निर्वाह गरिन् । यो भूमिकाले उनको जीवनमै परिवर्तन ल्याइदियो । ‘एलजीबीटीक्युएआई’ समुदायको एक सदस्यका रूपमा रहेकी उनी यो समुदायको प्रतिनिधित्व गर्नु कति महत्वपूर्ण छ भन्ने कुरा उनलाई राम्ररी थाहा छ । उनी सिंगो समुदायका लागि सकारात्मक अवसर प्रदान गर्नेप्रति सधैं सचेत छिन् । साथै यसका लागि आफ्ना मञ्चहरूको उपयोग पनि गरिरहेकी छन् । उनी युवाहरूलाई आफ्नो शक्तिको उपयोग गर्न उत्प्रेरित गर्छिन् । 

पोज’ मा निर्वाह गरेको आफ्नो भूमिकाझै उनी आफ्नो वास्तविक जीवनमा पनि संगीतलाई रुचाउँछिन् । उनी फुर्सदको क्षणमा गायन र नृत्यबाट मनोरञ्जन लिन्छिन् । उनी सोसल मिडियामा आफूले प्रदर्शन गरेका क्लिपहरू साझा गर्छिन् । 

पछिल्ला वर्षहरूमा पाएको सफलताका लागि उनी सबैप्रति आभारी रहेको बताउँदै लोकप्रियताको शिखरमा कायम रहनु धेरै चुनौतिपूर्ण काम भएको स्वीकार गर्छिन् । सबैको ध्यान आफूमाथि केन्द्रित गर्न उनी कुनै कसर बाँकी राख्न चाहन्नन् । त्यसैले आफ्नो दिनचर्यालाई नियमित बनाउने प्रयासमा रहन्छिन् । 

एमजे रोड्रिगुएज अभिनीत अमेरिकी टिभी शृंखला ‘पोज’ वास्तवमै ‘पोज शैलीकृत’ नाटक हो । यो न्यूयोर्क सहरका अफ्रिकी–अमेरिकी र ल्याटिनो एलजीबीटीक्यु तथा १९८० को दशकको अस्वाभाविक लैङ्गिकता संस्कृतिसँग सम्बन्धित छ । यो नाटकले त्यसताका अस्वाभाविक मानिएका तेस्रो लिङ्गीहरूको भूमिगत संस्कृतिलाई सतहमा ल्याउने काम गरेको छ । एमजे ‘रेन्ट’ अफ ब्रोडवे र ‘पोज’ मा ब्लांकाको भूमिकाबाट ब्रेकथ्रु गर्ने नायिका र गायिका हुन् । 

टेलिभिजन सिरिज ड्रामा हलिउड फरेन प्रेस एसोसिएसन (एचएफपीए) द्वारा सर्वश्रेष्ट अभिनेतृका लागि वार्षिक रूपमा प्रदान गरिने पुरस्कार हो ‘गोल्डेन ग्लोब अवार्ड’ । अमेरिकी चर्चित यो अवार्ड टीभी सिरिजमा उत्कृष्ट अभिनय गर्ने अभिनेतृलाई प्रदान गरिन्छ । एमजेले ‘ट्रान्स–वुमन’ का रूपमा पहिलो पटक उक्त अवार्ड पाएकी छन् । पुरस्कार पाएपछि केहीले उनको आलोचना पनि गरेका छन् । तर, उनी निर्धक्क भई आचोलना गर्नेहरूलाई भन्ने गर्छिन्, ‘मलाई महिलाका रूपमा देख्न नचाहनेहरूले मेरो आलोचना गरिरहेका छन् ।’

(एजेन्सीको सहयोगमा)