काठमाडौंमा ‘आर्टसियन फेस्टिबल’
उद्यमी र स्टार्टटप व्यवसायीहरूलाई बजारीकरण तथा मार्केटिङका लागि सहजीकरण गर्न र नेपाली उत्पादन प्रयोगका लागि सचेतना फैलाउने उद्देश्यले काठमाडौंमा ‘आर्टसियन फेस्टिबल–२०२२’ सम्पन्न भयो ।

स्थानीय रूपमा प्रसारित घटनालाई आधार बनाइ दक्षिण कोरियाले फेव्रुअरीको मध्यदेखि कोविड १९ को तथ्यांक राख्न शुरु गरेको छ । जसमार्फत शुरुवातमा थोरै घटनाहरू मात्र देखिए, ति सबै विदेशबाट आएका व्यक्तिहरूमा थियो । त्यसयता दक्षिण कोरियाले तिब्र रुपमा ट्रेसिंग र उपचारलाई मात्र नभइ सुरक्षा र रोकथाममा समेत सक्रिय भएर लागेको थियो ।
दक्षिण कोरियामा कोभिड–१९ वाट १० हजार ७ सय ९३ जनामा संक्रमित भएको पुष्टी भएको छ भने २ सय ५० जनाको मृत्यु र करिब १० हजार जना उपचारपछि निको भएर घर फर्किएका थिए । दक्षिण कोरियनको प्रयासले यसपटक कोभिड–१९ लाई लकडाउन विनानै सफलता हात पारे । ‘यो दक्षिण कोरिया र यहाँका जनताको विवेकले गर्दा हो, यो उनीहरुकै जित हो ।
कसरी सम्भव भयो ?
फेब्रुअरीको शुरुवाततिर दक्षिण कोरियामा संक्रमण भएका व्यक्तिहरुको संख्यामा वृद्धि देखियो । देगु शहरको चर्चका एक सदस्यले दर्जनौं ब्यक्तिलाई संक्रमित गराएको पाएपछि हजारौं मुद्दा उक्त चर्चसंग जोडिएर आएका थिए । त्यसपछि कोरियन सरकारले एक ब्यापक रुपमा परीक्षण अभियान शुरू गरेको थियो । नि:शुल्क परीक्षण उपलब्ध गराउने क्लिनिकहरू देशभर स्थापना गरिएको थियो । राजधानी सियोलमा सवारी साधनमै परीक्षण गर्ने ब्यवस्था मिलाईयो । प्रभावकारी ढंगले संक्रमित पत्ता लगाउने कामलाई दु्रत पारियो । संक्रमित भएकाहरुवाट ट्रेसिंग शुरू गरियो । दक्षिण कोरिया सरकारले सबै चर्चहरूलाई जमघट गर्न प्रतिबन्ध लगायो भने अहिले संक्रमण दर कम भएपछि तिनीहरु खोलिएका छन् ।
परीक्षणमा रहेका ब्यक्तिहरुले कुनै किसिमको छलकपट गर्न पाइन्नथ्यो भने उनीहरुले सामाजिक दुरी बनाएर बस्नैपथ्र्यो । दक्षिण कोरियाका क्याफ्टेरियामा साथीहरूसंगै साथै बसेर खाने चलनलाई पनि कम गरियो । त्यहाँका क्याफे र रेष्टुरेन्टहरुले सुरक्षाका लागि पर्दा राखिन थालियो ।
दक्षिण कोरियाका धेरै स्थानमा अहिले जिवन सामान्य अवस्थामा फर्किदै गएको छ मानिसहरु सडकमा कमै देखिन्छन् । कुनै अफिस, मल, रेष्टुरेन्ट वा सार्वजनिक स्थानमा जानु अगाडी उनीहरूको तापक्रम मापन गरिन्छ भने सेनिटाइजरको प्रयोग अनिवार्य गरिएको छ ।
अप्रिलको सुरुमा भएको राष्ट्रियसभाको चुनावमा मतदान गर्न हजारौं मानिस मतदान केन्द्रमा लाइनमा बसे । तिनीहरूलाई पन्जा र मास्क अनिवार्य गरिएको थियो । दक्षिण कोरियाले व्यापार तथा अन्य आर्थिक कारोवारलाई दोस्रो प्राथमिकतामा राखेर कोभिड–१९ निर्मुलमा लाग्यो । फेब्रुअरीको अन्त्य र अप्रिलको मध्यसम्ममा सुरक्षा उपायहरूका कारण संक्रमितको संख्या ह्वात्तै तल झरेर सयको हाराहारीमा आएको थियो ।
सुरक्षित शिक्षण संस्था र यातायात सेवा
त्यहाँको सरकारले सार्वजनिक यातायात अपेक्षाकृत भाइरसमुक्त राख्नको लागि बलियो व्यवस्था गरेको छ । सबवे स्टेशनहरू सावधानीपूर्वक स्वस्थ राखिएका छन् । दक्षिण कोरियाको लोकप्रिय खेल बेसबललाई संचालन गरिएको छ तर रंगशालामा दर्शकको उपस्थिती गरिएको छैन । खेलहरु टेलिभिजनमा मात्र प्रसारण हुन्छ । स्कूले विद्यार्थीहरू अनलाईन शिक्षा मार्फत् स्कूलको अध्ययनमा फर्केका छन् ।
अन्य कदम
दक्षिण कोरियाले दैनिक जीवनका बिभिन्न पक्षहरूमाथि लिएको कडा कदमले यस प्रकोपलाई नियन्त्रणमा राख्न सकेको हो । कुनै पनि मुलुकबाट अब यहाँ भित्रिने जोकोहीले पनि क्वारेनटिनमा बसेर केही समय बिताउनै पर्छ । जबसम्म कोभिड–१९ को खोप पत्ता लाग्दैन तबसम्म यो महामारी फेरि आउनेमा दक्षिण कोरियाली अधिकारीहरु निश्चित रहेका छन् ।
(जनसंख्या तथा वातावरण मन्त्रालय दक्षिण कोरियामा शोध अनुसन्धनतकर्ताका रुपमा कार्यरत वातावरणविद् आस्था बिन्दु मल्ल ठकुरीसंग नारीका लागि लक्ष्मी भण्डारीेले गरेको कुराकानीमा आधारित)