५० वर्षमा ‘प्लस टू’
सानैदेखि सुन्दै र गम्दै आएकी छु–जीवनमा कहिले हरेस नखानू, कसैले ढुंगा बर्साउँदा पनि फूल बर्साउनू, बैगुनीलाई गुनले मार्नू, दुःखमा नआत्तिनू, सुखमा नमात्तिनू

गर्मी मौसमको सुरुवात सँगै घरपालुवाको स्याहार गर्ने शैलीमा परिवर्तन गरेर विशेष ध्यान पुर्याउनु पर्ने हुन्छ । गर्मी मौसममा घरपालुवालाई विभिन्न किसिमका स्वास्थ्य समस्या देखिने सम्भावना बढी हुनाले स्याहारमा ध्यान दिनुपर्ने हुन्छ ।
गर्मी तथा वर्षात्मा घर पालुवालाई छाला सम्बन्धी विभिन्न समस्या हुन्छ । यस्ता जनावरलाई किर्ना र उपियाँ पर्ने सम्भावना बढी हुन्छ । किर्ना र उपियाँका कारण ज्यान समेत जाने रोगहरु लाग्ने संभावना हुन्छ । प्राय: घरपालुवाहरु धेरै गर्मी सहन नसक्ने हुनाले गर्मीमा घरपालुवाको लागि विशेष हेरचाहको आवश्यकता हुन्छ ।
गर्मीमा हामीले घरपालुवालाई हप्तै पिच्छे नुहाइदिने गर्छौं, यो कार्य ठिक होइन । घरपालुवालाई महिनामा एक वा दुई पटकभन्दा बढी नुहाइदिनु हुँदैन । यस्ता जनावरहरुलाई छोटो समयको अन्तरमा नुहाईदिदाँ छालामा विभिन्न किसिमका समस्या आउने गर्छ । अर्को कुरा घरपालुवालाई नुहाउनका लागि यिनीहरुका लागि बनाएको साबुन तथा सेम्पु मात्र प्रयोग गर्नु पर्छ ।
गर्मीले हुने समस्या :
गर्मीमा सबभन्दा ठुलो समस्या मध्ये एक हो किर्ना र उपियाँको समस्या । किर्ना र उपियाँले ठूलो समस्याहरु निम्त्याउन सक्ने भएकाले गर्मी सुरु हुनु अगाडि नै पशु चिकित्सकको सल्लाहमा यसको रोकथाम तर्फ लाग्नु उचित हुन्छ ।
हिट स्ट्रोक :
अत्यधिक गर्मीले घरपालुवाको शरीरको तापक्रम बढेर श्वास लिन समस्या हुने गर्छ । यस्ता समस्याले तिनिहरु मुर्छा समेत पर्छन् । यसबाट घरपालुवाको ज्यान समेत जान सक्छ । तसर्थ यसबाट बच्न घरपालुवालाई चर्को घाममा राख्नु हुँदैन । रोकी राखेको गाडी भित्र धेरै बेर राख्नु हुँदैन । हावाको आवत जावत हुने ठाउँमा राख्नु पर्छ । दिनभर सफा शीतल पानीको व्यवस्था गर्नुपर्छ ।
कपाल झर्ने समस्या :
घरपालुवाको कपाल खास गरी गर्मी महिनामा अत्यधिक झर्ने गर्छ । तसर्थ गर्मी मौसममा घरपालुवाको कपाल फुस्रो हुने, सुक्खा हुने गर्छ । कपाल झर्ने समस्याबाट मुक्ति पाउनका लागि घरपालुवालाई पौष्टिक खानेकुरा दिनुपर्छ । कपाल नझर्नका लागि खानाका साथ ओमेगा–६ ओमेगा–३ तथा अन्य भिटामिनहरु चिकित्सकको सल्लाह बमोजिम दिनु पर्छ ।
– गर्मीमा घरपालुवालाई बिहान बेलुका मात्र डुलाउन लैजाने गर्नुपर्छ । अत्याधिक गर्मीमा शारीरिक अभ्यास गराउनु हुदैंन ।
– सफा खानेपानीको व्यवस्थापन गर्ने ।
– किर्ना र उपियाँको रोकथाम गर्ने ।
– शीतल स्थानमा मात्र राख्ने ।
– सफा तथा ताजा खाना मात्र दिने ।
यस्ता सावधानी अपनाए आफ्नो घरपालुवालाई गर्मीको प्रकोपबाट जोगाउन सकिन्छ ।
(डा. यादव एड्भान्स पेट हस्पिटल एन्ड रिसर्च सेन्टर विशालनगरका प्रमुख हुनुहुन्छ ।)