राजनीतिसँगै व्यवसायमा शान्ता
विगतमा संसद् भवनमा जाँदा आफ्नै नाम लेख्न नसक्ने शान्ता चौधरीले पुस्तक समेत लेखिसकेकी छिन् भने अहिले ब्याचलर्स पढ्दै पनि छिन् । उनै शान्ताले राजनीति गर्न थप मद्दत पुगोस् भन्दै आयस्रोतका लागि अचार उद्योग खोलेकी छिन् ।
विद्यालय तहको अध्ययन सकेपछि धेरैजनामा अब के गर्ने÷नगर्ने भन्ने अन्योल हुन्छ । काठमाडौंकी पुष्पा चापागाईंलाई पनि यस्तै अन्योल थियो । घरमा दिदीहरूपनि नर्स थिए । उनीहरूले सुझाए नर्स नै बन । नर्स पढ्ने योजनाले उनले विज्ञान पढिन् । ललितपुरस्थित किस्ट कलेजमा नर्सिङ अध्ययन गरिन् । पढाइ पूरा भएपछि उनले न्यूरो अस्पतालमा काम थालिन् । सुरु–सुरुमा त उनलाई ग्राहो नै थियो तर पछि बिस्तारै बानी पर्दै गयो । उनले अस्पतालमा सरकारले तोकेकै न्यूनतम तलब पाउँछिन् । यो सेवामा उनको १५ वर्ष भइसक्यो । सुरुवाती समयमा उनलाई सात घण्टा ड्युटी गर्नुपथ्र्यो ।
उदयपुर गाईघाटकी रक्षा दर्लामी मगरलाई सानैदेखि मेडिकल क्षेत्रमा काम गर्ने रुचि थियो । आफ्नो रुचि पूरा गर्न उनले भारतबाट नर्समा स्नातक र स्नातकोत्तर सकाइन् । नेपालमा कोटा कम र प्रतिस्पर्धा बढी हुने भएकाले उनले भारतमा अध्ययन गरेको बताइन् । शिक्षा पूरा गरेपछि त्यतै एक वर्ष कामको अनुभव लिई उनी नेपाल फर्किइन् । नर्भिकमा काम थालिन् । पढाइका क्रममा उनले करिब १० लाख खर्च गरेकी थिइन् । तर, सेवा सुरु गर्दा मासिक २० हजारदेखि ३० हजारमा उनले काम पाइन् । उनलाई लाग्थ्यो यत्रो खर्च गरेर यति मात्र तलब । तर पनि अरूको अवस्था देखेर उनलाई आफ्नो राम्रो लाग्थ्यो । उनले भनिन्, ‘कम पैसामा काम गर्नुपर्दा दुःख त लाग्थ्यो तर अरु नर्सले पाँचदेखि १० हजार कमाइन्छ भनेको सुन्दा मैले पाएको तलबमा सन्तोष हुन्थ्यो ।’ पछिल्लो समय भने उनी वीर अस्पतालमा करारमा पाँचांै तहको नर्सका रूपमा कार्यरत छिन् । सरकारी सेवामा अझ धेरै खटिनुपर्ने उनको अनुभव छ । बिरामीको चाप बढी र जनशक्ति कम भएको अवस्था छ । एक नर्सले धेरै बिरामी हेर्नुपर्ने बाध्यता भएको उनले बताइन् । दिनरात नर्सहरूले दिने सेवाको नेपालमा मूल्यांकन हुन नसकेको उनको भनाइ छ । ‘सुरुमा एचए र अनमीलाई दिइने तलबमा खासै भिन्नता थिएन । पछिल्लो समय भने फरक छ’ उनले भनिन्, ‘लामो समय एउटै सुविधामा काम गरेर धेरै बिरामीलाई हेर्नुपर्दा धेरै नर्स फस्टेसन हुँदै गएका छन् ।’ अझ रात्रिकालीन सेवामा कुनै सुविधा नहु“दा पनि उनीहरूमा निराशा बढ्दै गएको छ ।
पछिल्लो समय विदेश जाने नर्सहरूको संख्या बढेको छ । उनीहरूको पहिलो रोजाइ अमेरिका, बेलायत र क्यानाडा हुने गरेको छ । नेपाल नर्सिङ संघकी अध्यक्ष मनकुमारी राईका अनुसार नेपालमा नर्सहरूको उत्पादन बढी भएकाले उनीहरूले उचित सेवा–सुविधा पाउन सकेका छैनन् । ‘निजी अस्पतालहरूले तलब कम दिने, बढी खटिनुपर्ने, कामको मूल्यांकन नभएकाले पनि यो पेसाका लागि नर्सहरूको रोजाइ विदेश हुने गरेको छ’ उनले भनिन् ।
मनकुमारी राई, अध्यक्ष नेपाल नर्सिङ संघ नेपालमा कार्यरत नर्सहरूको संख्या एक लाख १० हजार छ । पछिल्लो समय उनीहरूको विदेश जाने ‘टे«न्ड’ बढ्दै गएको छ । हामीसँग भएको तथ्यांकअनुुसार हालसम्म २९ हजार नर्स विदेशगइसकेका छन् । विदेश जानेहरूमा आ–आफ्नै कारण देखिन्छन् । विदेश जानेहरूमा व्यक्तिगत, राम्रो अवसर र उच्च शिक्षाको खोजी प्रमुख कारण हुन् । अर्को कुरा,सरकारले पनि बेलायतमा पढाउन प्रोत्साहन गरिरहेको छ । यस विषयमा हामीसँग केही राय छैन । सेवा–सुविधाको विषयमा हामीले कुरा उठाइरहेका छौं । नेपाल सरकारको मातहतमा रहेर काम गर्ने स्टाफ नर्सहरूको तलब २८ बाट ३५ हजार रुपैयाँ पुगिसकेको छ । नेपाल सरकारको स्वीकृति लिएर निजी अस्पताल, नर्सिङ होमहरूले सरकारले तोकेअनुसार तलब दिएका छैनन् । निजीमा १५ हजारदेखि २५ हजार रुपैयाँमा काम गरिरहेका छन् । थुप्रै नर्सले अनुभव बटुल्नका लागि आठ हजारमा पनि काम गरिरहेका छन् । नर्सहरूलाई उचित सम्मानका लागि हामीले पहल गरिरहेका छौं ।
आममहिलालाई लक्षित गरी महिलाको विषयवस्तु सम्बन्धित म्यागेजिनको संख्या न्यून रहेको अवस्थामा नारी मासिकको परिकल्पना गरिएको हो । कान्तिपुर पब्लिकेसन्सको सह–प्रकाशन नारी मासिकले महिलाका विविध आयामलार्ई समेट्दै आएको छ ।महिलाका विषयवस्तुमा प्रकाशित म्यागेजिनको संख्या न्यून रहेको अवस्थामा यसले महिलाका विभिन्न विषयलार्ई समेट्दै आफूलार्ई अग्रस्थानमा राख्न सफल भएको छ ।
© Copyright narimag.com.np |