समथर हरिया फाँट । ढुंगा छापेर बनाइएको स्निग्ध बाटो । दुई आ“खाले सबैलाई नियालिरहेका प्रतिमा । हावाको बहावसँगै जलकुण्डहरूमा तरंगित निर्मल पानी । सँगसँगै फरफराइरहेको रंगीबिरंगी लुङदा । मधुर स्वरमा गुञ्जायमान पवित्रवाणी । ऋतुअनुसारका फूलको सुगन्धित वातावरण । त्यसमाथि रातो र गेरुवा वस्त्र लगाई शान्ति पाठ गरिरहेका शान्तिका अनुयायी । हामी कहाँ छौं ? अनुमान हुन्छ–लुम्बिनीको आँगन ।
शान्तिकामी बुद्धका अनुयायीको पहिलो रोजाइमा पर्छ–लुुम्बिनी । लुम्बिनीमा स्वदेश र विदेशबाट शान्तिको सन्देश र प्रेरणा लिन आउनेको ओइरो नै लाग्छ । यहाँ मायादेवी मन्दिर र अशोक स्तम्भ मात्र छैनन्, विविधायुक्त बौद्ध संस्कृतिको सानो संसार नै छ । अर्थात् यो ठाउँ मिनी बौद्ध वल्र्ड हो ।

पछिल्लो समय यहाँ अर्को आकर्षण थपिएको छ–मनमोहक साँझ । साँँझ छिप्पिँदै जाँदा लुम्बिनी चम्किन थाल्छ । जति समय घर्कंदै जान्छ, लुम्बिनी धपक्कै बल्छ । मायादेवी मन्दिरमा साँझ बालिने बत्तीले उत्तिकै मनमोहकता थप्छ । मन्दिरको चारैतिर बालिने रंगीचंगी बत्तीको प्रतिबिम्ब नजिकैको पवित्र पुष्करणी पोखरीमा देख्दा उस्तै रोमाञ्चकता थपिन्छ । यही मन्द प्रकाशका बीच मन्दिर वरिपरि भिक्षु–भिक्षुणीले गर्ने परित्राण पाठको गुञ्जायमानले हिँडिरहेका मान्छेको पनि ध्यान उत्तिकै तान्छ ।

थप लेखहरू

धनशोभाको आँखामा गोर्खा इतिहास

विद्या राई

राधिकाको लसुन पेस्टको उद्यम

 प्रकृति दाहाल 

उज्यालो छरिरहेका चेपाङ युवती

विमल खतिवडा

पोखरीको डिलमा एउटा बत्ती बाल्दै शान्तिप्रति समर्पित हुँदै बुद्धम् शरणम् गच्छामिको धुन गुञ्जायमान हुँदाको माहोलले शान्ति, सद्भाव, करुणा र मैत्रीभाव सबैमा उत्प्रेरित गरेको थियो ।
मन्दिर र वरिपरि क्यान्डल लाइट, दियो र बत्ती बालेपछि लुम्बिनी धपक्क बलेको थियो । बत्ती बालेपछि मन्दिर, अशोक स्तम्भ र पवित्र पुष्करणी पोखरी निकै आकर्षक भएका थिए । मन्दिर र पुष्करणी पोखरीमा मधुरो प्रकाशसँगै बलेको बत्तीले वातावरणलाई मनमोहक बनाएको थियो । दीपको उज्यालोले सबैलाई उल्लास थपेको थियो । सन्ध्याकालीनरंगीचंगी प्रकाश, हरियाली वातावरण र मधुर प्रकाशले सबै लोभिएका थिए । त्यहाँ पुग्ने सबै मन्त्रमुग्ध र शान्तिप्रति समर्पित हुने गरेका छन् ।

त्यस्तै, बेबी बुद्धदेखि मायादेवी मन्दिरसम्म बल्ने साँझका बत्तीले पनि उस्तै आकर्षण थप्छन् । गार्डेन र सोलार बत्तीले पनि लुम्बिनीलाई मनमोहक बनाएका छन् । माया देवी मन्दिर र
नजिकैको पुष्करणी पोखरी पनि हरेक दिन दीपावलीजस्तै देखिन्छ । अझ अखण्ड शान्तिदीपतिरबाट साँझ देखिने केन्द्रीय नहरको मनमोहक वातावरणले सुनमा सुगन्ध थप्छ ।

शब्द तस्बीर - मनोज पौडेल