शारीरिक परिपक्वता नहुँदै गर्भधारण गर्न उपयुक्त नहुने भएकैले चेतनामूलक नारा ‘बिहेबारी २० वर्ष पारि’ भनिए पनि गोरखा जिल्लामा गर्भपतन गराउनेहरूको तथ्यांक हेर्दा २० वर्षमुनिका बढी भएको पाइएको छ । गत आर्थिक वर्ष २०७२/०७३ मा २० वर्ष उमेरका १ सय ६१ युवतीले स्वास्थ्य संस्थाहरूबाट सुरक्षित गर्भपतन सेवा लिएका तथा ८ सय ५ जना महिलाले सुरक्षित गर्भपतन गराएकोमा २० प्रतिशत कम उमेरका किशोरी रहेको जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालयले जनाएको छ ।

अघिल्लो वर्ष १० प्रतिशत किशोरीले मात्र उक्त सेवा लिएका थिए । ‘कम उमेरमा विवाह भएका कारण मात्र यो तथ्यांक बढेको होइन, उमेर नपुगेका किशोरीहरूसमेत यौन क्रियाकलापमा सहभागी हुने गरेका छन्,’ कार्यालयका परिवार नियोजन सुपरभाइजर वीरबहादुर श्रेष्ठले भने । अवैध गर्भ बोकेका अधिकांश महिलाले मान्यता नपाएका संस्थाबाट सेवा लिने एक स्वास्थ्यकर्मीले दाबी गरे । ‘उमेर नपुगेका युवती गर्भवती हुनु उमेर पुगेका महिला गर्भवती हुनुभन्दा दोब्बर जोखिमपूर्ण हुन्छ,’ सुपरभाइजर श्रेष्ठले भने, ‘आमाको मृत्यु हुने र गर्भमा जटिलता देखिने सम्भावना अत्यधिक हुन्छ ।’ कम उमेरमा गर्भ रहने र पतन गराउने क्रम बढेको भन्दै कार्यालयले परिवार नियोजनसम्बन्धी कार्यक्रमलाई थप प्रभावकारी बनाउनुपर्ने जनाएको छ ।

परिवार नियोजनका साधनमध्ये छोटो अवधिका साधन प्रयोग गर्नेहरूको संख्या उल्लेख्य छ । कार्यालयबाट सेवा लिनेहरूमध्ये ७९ प्रतिशत अर्थात् ६ सय ३६ जनाले कन्डम, पिल्सलगायत छोटो समयका लागि काम गर्ने साधन प्रयोग गर्ने गरेका छन् । २१ प्रतिशत अर्थात् १ सय ६९ जनाले इम्प्लाट, कपर–टी लगायत ५ वर्षभन्दा लामो समय काम गर्ने साधन प्रयोग गर्ने गरेका छन् ।