कुनैपनि व्यक्तिका लागि जीवनभरिको पुँजी हो, घर । आफ्नो घर अर्थात् वासस्थानसँग सबैको भावनात्मक सम्बन्ध गाँसिएकै हुन्छ । त्यसैले घर र वरपरको वातावरण स्वच्छ, सफा र स्वस्थ हुन जरुरी छ । जसका कारण हामी स्वस्थ रही आफ्नो कामकाजसँगै जीवनयापन पनि सुचारु रूपले संचालन गर्न सक्षम हुन्छौं । खासगरी घर मौसमअनुसार गर्मीमा शीतलता, जाडोमा न्यानो र वर्षा/हावाहुन्डरीबाट सुरक्षा प्रदान गर्ने गरी बनाउनु जरुरी छ ।आजभन्दा धेरैवर्ष पहिले घरहरू माटोबाट बनाइन्थ्यो । बाक्लो गारो भएको माटोको घरभित्र बस्दा जाडोमा न्यानो र गर्मीमा शीतल महसुस गर्ने गरिन्थ्यो । त्यस्ता घरभित्र बस्दा सहज महसुस हुन्थ्यो । यति मात्रै होइन, चिसोजन्य विभिन्न रोगले हत्तपत्त हामीलाई छुन सक्दैनथ्यो ।हुन त माटो आफै तापको कुचालक वस्तु (इन्सुलेटिङ मटेरियल) नभए पनि यसमा रहेको तापिय पिण्ड (थर्मल मास) ले तातो, चिसो सोसेर अथवा जम्मा गरेर राख्छ, संचार भने गर्दैन । खासगरी माटोबाट बनेको घरमा थर्मल मासका कारण सोसिएर रहेको तातो वा चिसो बाहिर संचार हुन पाउँदैन । फलस्वरूप जाडोमा पनि हामीले माटोको गारोबाट निर्माण गरिएका घरहरूमा बस्दा न्यानो महसुस गर्दथ्यौं ।हामीले घर निर्माण गर्दा सकेसम्म घरको वाल र गारो अलिक बाक्लो राख्नु उत्तम हुन्छ । घरको वाल बाक्लो राख्नाले तातो र चिसोको संचारण हुन समय लाग्ने भएकाले अलिक बेरसम्म कोठालाई जाडोमा न्यानो र गर्मीमा शीतल बनाउन मद्दत मिल्छ । तर, अहिले कम क्षेत्रफलमा घर बनाउनुपर्ने बाध्यताले पहिलेको इट्टा र माटोको बाक्लो गारो पिलर सिस्टम नौ इन्चको गारोमा प्रतिस्थापित भएको छ । क्याभिटी वाल र बाक्लो गारोको भवन निर्माण गर्न नसकिए पनि भित्तामा गरिने प्लास्टरमा बालुवाको सट्टा भुस अथवा काठको मसिनो धूलोको मिश्रण प्रयोग गर्न सके घरलाई केही हदसम्म न्यानो राख्न सकिन्छ ।त्यस्तै, घरको गारोसँगै छाना र फ्लोरबाट पनि त्यत्तिकै मात्रामा घरभित्र तातो वा चिसोको संचारण हुन्छ । तसर्थ घरको सिलिङको उचाइ बढी भएको खण्डमा फल्स सिलिङको प्रयोग गर्नाले पनि कोठाको तापक्रम बढाउन सकिन्छ । वाल, सिलिङका अतिरिक्त फ्लोरिङको छनोट गर्दा पनि त्यत्तिकै बुद्धिमानी अपनाउनुपर्छ । तसर्थ फ्लोरिङ राख्दा मार्बल, ग्रेनाइट भन्दा काठको हार्ड वुड फ्लोरिङ, सेरामिक टाइल फ्लोरिङको प्रयोग गर्नु उचित हुन्छ । यसका साथै जाडोमा घरलाई न्यानो पार्न ल्यामिनेट फ्लोरिङको पनि प्रयोग गर्न सकिन्छ । खर्च र मर्मत सम्भारको दृष्टिकोणबाट हेर्ने हो भने पनि हार्ड वुड फ्लोरिङको तुलनामा ल्यामिनेट फ्लोरिङ उपयुक्त मानिन्छ । यस्तै, नेचुरल स्टोन फ्लोरिङलाई पनि सुन्दर र युनिक फ्लोरिङका रूपमा लिइन्छ । सुन्दरतासँगै यस्ता ढुंगाका फ्लोरिङले घरलाई न्यानो पनि बनाउँछ । यसैगरी, जाडोको फ्लोरिङको चर्चा गर्दा कार्पेट फ्लोरिङलाई बिर्सनै सकिँदैन । कार्पेट फ्लोरिङ गर्दा वाल टु वाल अथवा (भित्तादेखि भित्तासम्म) कार्पेट ओछ्याउन पनि सकिन्छ । ‘वाल टु वाल कार्पेट’ माथि वा अरु कुनै पनि फ्लोरिङमाथि आफूले प्रयोग गर्ने स्पेसमा कुनै एउटा प्याटर्न बनाएर कार्पेट ओछ्याउनाले पनि कोठालाई सुन्दर र आकर्षकसँगै न्यानो बनाउन सकिन्छ ।यसैगरी, भवन निर्माण गर्दा पूर्व, दक्षिण–पूर्वी र दक्षिण भागमा आफ्नो मुख्य कक्ष जस्तै बेड रूम, लिभिङ रुम, फेमिली रुम राखी निर्माण गर्नु उत्तम हुन्छ । जसले गर्दा कोठाभित्र दिनभरको घामले तातो र न्यानो महसुस गराउँछ । त्यस्तै, बिहान उठेपछि घरका झ्यालहरू खोली शुद्ध हावाको प्रवाह गराउनुपर्छ । सूर्यको किरणबाट प्राप्त हुने तातो र न्यानोपन भरपूर मात्रामा लिन कोठाका पर्दाहरू खोली घामको तातो राप कोठाभित्र छिर्न दिनुपर्छ । साँच्चै नै जाडोको मौसममा यसबाट प्राप्त हुने न्यानोपन र आनन्दको कुनै वर्णन गर्न सकिँदैन ।कोठालाई न्यानो पार्न फर्निचरको छनोट गर्दा पनि त्यत्तिकै विचार पुर्‍याउनुपर्छ । धेरै जाडो हुने ठाउँहरूमा फर्निचरको कपडा पनि सकेसम्म भल्भेट, सेनिल र ज्याकर्ड फेब्रिक्सको प्रयोग गर्नु उत्तम हुन्छ । यस्ता फेब्रिक्सहरू नरम र मुलायम हुन्छन् । यसमा बस्दा न्यानोको अनुभव गर्न सकिन्छ । साथै फायर प्लेस, हिटर आदि राखेर पनि कोठालाई न्यानो बनाउन सकिन्छ । तर सकेसम्म प्राकृतिक प्रकृयाबाटै घरलाई न्यानो बनाउँदा घर, आफू र परिवारलाई पनि स्वस्थ बनाउन मद्दत पुग्छ ।